Abrasiv Aşınma

 

Abrasiv aşınma, uygulanan yük ve hareketin etkisiyle temas eden iki cisimden daha sert olanının, pürüz tepecikleri ya da taneleri vasıtasıyla diğer cismi çizerek üzerinden mikron mertebesinde talaş kaldırılma olayıdır. Aşınma talaşları, çizme, kesme, raybalama ve çarpma sonucunda meydana gelebilir. Burada katı/katı, tanecik/katı, kat/sıvı gibi pek çok aşınma çiftleri olabilir.

Temas eden iki cisimden biri diğerinden daha sert olan pürüzlü bir yüzeye sahipse, izafi hareketin ve temas basıncının sonucunda, karşı cismin yüzeyinden talaş kaldırarak hasar oluşturuyorsa, buna "İki-Cisimli (two-body) abrasiv aşınma" denir. Şayet; iki cisim arasında serbestçe hareket edebilen (yani, hem öteleme hem de dönme hareketi yapabilen) aşındırıcı tanecikler mevcutsa bu şekildeki aşınmaya "Üç-Cisimli (three-body) abrasiv aşınma" denir. Bu tanecikler, arayüzeye dışarıdan girebilecekleri gibi aşınma talaşı kalıntıları da olabilir.

Genellikle aşınma, iki cisimli abrasiv veya adhesiv olarak başlar ve daha sonra araya giren toz, mineral tanecikleri, aşınma talaşı kalıntıları ya da bütün olarak kalan oksit parçacıkları sonucunda üç cisimli abrasiv olarak devam eder.

Üç cisimli abrasiv aşınma, ayrıca kendi içinde şu şekilde sınıflandırılır. Bunlar; 

1. Oymalı Sürtünme Abrasyon Aşınması (Gouging) 
2. Yüksek Gerilmeli Abrasyon Aşınması (High Stress Abrasion) 
3. Düşük Gerilmeli Abrasyon Aşınması 

Önerilen Makale: Otomat çeliği malzemeler ve uygulamaları hakkında detaylı bilgi almak için otomat çelikleri fiyatları sayfamızı ziyaret etmenizi tavsiye ederiz.
 

İri aşındırıcı tanecikler ile malzeme yüzeyinden büyük miktarlarda talaş kaldırılarak, oluşan bir aşınma türüdür. Bu aşınma mekanizması genellikle hafriyat tipi araçlarda, kazıcı tipi kepçeler de ve buldozerlerde görülür. Bunun sonucunda hafriyat araçlarının iç kısımları, kazıcı ve buldozerlerin kepçe ve yürüyen aksamları aşınmaya maruz kalır. 
 

Yüksek gerilmeli abrasyon, büyük yükler altında aşındırıcı parçalarının kırılarak küçük keskin köşeli parçacıklar oluşturup yüzeyi çizerek malzeme kayıbına sebep olması sonucunda meydana gelir. Bu tip aşınmaya örnek olarak bilyalı değirmenler gösterilebilir. En fazla metalik cevherleri ve birçok metal olmayan minerali kırmak için kullanılan bilyalı kırıcılar, bu aşınmanın önemli bir kısmını oluşturur. 
 

Aşınma yüzeyleri arasında aşındırıcı taneciklerinde kırılma olmaksızın parçayı aşındırmak suretiyle gerçekleşir.