Çelik Boru Hatlarının Kaplama ile Korozyondan Korunması

Bir boru hattında muhtemel korozyonu önlemek üzere başlıca aşağıdaki önlemler alınır:

1. Boru yüzeylerinin uygun bir malzeme ile kaplanması

2. Katodik koruma yapılması

Bu önlemler ayrı ayrı uygulanabildiği gibi ikisi birlikte de uygulanabilir.
 

Boru kaplamasında çok eskiden beri bitümlü malzemeler kullanılmaktadır. Son zamanlarda epoksi tipi sentetik reçineler ve plastikler ile kaplama yöntemleri de geliştirilmiştir.

Bu malzemelerin, elektriksel iletkenlikleri, boruya yapışma ve yeraltında dayanma ömürleri birbirinden farklıdır. 
 

Yumuşama noktası en az 75°C, en çok 120°C olan bitüm % 25-35 oranında inert dolgu ile hazırlanan kaplama malzemesi eritilerek sıcak halde kaplama yapılır. (TS 4356) Bu malzemeler soğuduktan sonra sert bir kabuk oluşturur. Bu nedenle bu kaplamalara "enamel" adı verilir. 

Bitüm kaplama uygulaması bir veya iki kat bitüm emdirilmiş cam elyaf sargı kullanılarak da yapılabilir. 
 

Asfalt uygun solventler içinde çözülerek ve yeterli miktarda inert dolgu maddesi katılarak fırça ile sürülebilecek kıvamda bir kaplama malzemesi elde edilir. Bu malzeme astar vurulmuş boru üzerine fırça ile veya tabanca ile püskürtülerek uygulanabilir. Malzeme içinde bulunan solvent kısa sürede buharlaşarak boru yüzeyinde sert bir kabuk meydana gelir. Gerektiğinde üst tasma bitüm emdirilmiş cam elyaf sargıda yapılabilir. 
 

Bu malzemeler iki bileşenlidir. Kaplama yapılmadan önce iki bileşen uygun oranlarda karıştırılır. Uygulama yapıldıktan sonra en çok 12 saat içinde sertleşir. Sağlam bir kabuk oluşturması için epoksi reçine maden kömürü katran katılarak kullanılmaktadır (TS-5140). Kaplama kalınlığı 3,5-5 mm arasındadır. 

Önerilen Makale: Çelik çubuk malzemeler ve uygulamaları hakkında detaylı bilgi almak için yuvarlak çelik çubuk fiyatları sayfamızı ziyaret etmenizi tavsiye ederiz.
 

Temizlemiş boru üzerine uygun bir yapıştırıcı astar malzeme sürülür veya boru ısıtılarak üzerine toz halde astar malzemesi püskürtülür. Boru yüzeyinde eriyen plastik malzeme boruya sağlam şekilde yapışır. Bu astar üzerine polietilen bant sargısı yapılır. (TS-5139) Kaplama kalınlıkları boru çapına bağlı olarak bu standartta verilmiştir. 

Beton Kaplamalar 

Yeraltı boru hatlarını korozyondan korumak için beton ve harç kaplama da kullanılmaktadır. En çok kullanılan yöntem, boru yerine konulduktan sonra kare kesitli bir tahta kalıp içine alınarak çevresine beton dökülmek suretiyle yapılan kaplamadır. Kaplama kalınlığı en az 5 cm olmalıdır. Beton dozajı 2 kısım kum + 1 kısım çimento olacak şekilde seçilmelidir. Taze betonun kalıp içine dökülmesi sırasında, boru alt kısımlarına kolayca akabilecek şekilde beton akıcı kıvamda olmalıdır. Beton içinde hava boşluğunun minimum düzeyde kalmasına dikkat edilmelidir. Bunu sağlamak için beton içine hava sürükleyici katkı maddesi ve beton kıvamını artırıcı katkı maddeleri katılması faydalıdır. Kalıp söküldükten sonra, beton yüzeyleri asfalt ile kaplanır. Beton dökümünden önce taban kısmına da bir miktar asfalt dökülmesi betonun geçirimsizliği açısından faydalı olur. 

Poliüretan Kaplamalar 

Özellikle ısı yalıtımında kullanılan bu tür kaplamalar, jeotermal enerji ile yapılan ısıtma projelerinde çelik boru kullanılması halinde kullanılmaktadır. 5 ve 6 cm kalınlığında boru dış yüzeyine uygulanan poliüretan kaplamalar borunun hem elektriksel hem de ısıl izolasyonunu sağlamayı amaçlamaktadır. 

Bir kaplamanın elektriksel direnci yalnız kaplama malzemesi ve kalınlığına bağlı olmayıp, boru yüzeylerinin kaplamadan önceki temizliği ve işçilik kalitesine de bağlıdır. Bu nedenle literatürde kaplama dirençleri çok geniş aralıklarla verilmektedir.