Tozaltı Ark Kaynağı Yöntemleri

Tozaltı ark kaynağı günümüzde, hızla gelişen endüstrinin çeşitli ihtiyaçlarına cevap verecek tarzda gelişmiş ve otomatikleşmiştir. El ile hareket eden donanımlardan tam otomatik ve çift telli donanımlara kadar çeşitli tiplerde cihazlar mevcuttur. Yarı otomatik tozaltı kaynağında, toz hunisi ile teçhizatlı kaynak başlığına tel otomatik olarak verilmekte ve başlığın dikiş boyunca hareketi el ile olmaktadır. Yarı otomatik tozaltı kaynağı seri olmayan ve düzgün olarak imal edilmeyen parçaların kaynağında kullanılır. Kaynak basit donanımlarla yapılır ayrıca cihazların kolayca taşınabilmesi ve yöntemin kolaylıkla uyarlanabilmesi yarı otomatik tozaltı kaynağının özelliklerindendir.

Tam otomatik makinalar ya özel raylar üzerinde veya paletlerle tekerlek üzerinde hareket eder. Bu tip makinalar seri imalatta ve büyük sacların yatay pozisyonunda yapılan kaynak işlemlerinde kullanılır. Kaynak esnasında ergime gücünü artırmak için çeşitli tiplerde ve birden fazla kaynak teli kullanılan tozaltı kaynak donanımlar geliştirilmiştir.
 

Birbirini takip eden ve aynı yörüngede hareket eden iki elektrot ile yapılan bir tozaltı kaynak yöntemidir. Bu sistem aşağıdaki avantajları sağlamaktadır. 

a- Kaynak hızı yükselir,
b- Gözenek oluşumu büyük ölçüde önlenir,
c- Dikişlerin çatlamaya karşı emniyeti artar,
d- Dikişlerin kalitesi yüksektir.

Yukarıda sayılan sebeplerden dolayı tandem yöntemi, doldurma kaynakları, iç köşe birleştirmelerinde ve paslı parçaların kaynağında iyi sonuç vermektedir. 

Paralel Tozaltı Kaynak Yöntemi 

Paralel tozaltı kaynağı yönteminde iki tel (elektrot) kaynak yapılacak parçaya dikey olarak ve birbirine paralel durumda gelir. Teller aynı başlığa bağlıdır ve birlikte hareket ederler. Bu yöntemin sağladığı faydalar şöyledir: 

a- Nüfuziyet kontrol edilir, 
b- Kaynak banyosunun parçayı delme tehlikesi azalmaktadır, 
c- Aralık doldurma kabiliyeti artmıştır, 
d- Dikiş formunu değiştirme imkanı ortaya çıkar. 

Paralel tozaltı kaynağı yönteminde hem doğru hem de alternatif akım kullanmak mümkündür.
 

Seri tozaltı kaynak yönteminde, nüfuziyet ve esas metal ile kaynak telinin karışım oranlarının kontrolü mümkün olmaktadır. Böylece nüfuziyeti az, doldurma kaynaklarının yapılması mümkün olmaktadır. Bu yöntemde kaynak arkı, birbirine seri olarak bağlanmış iki elektrot arasında meydana gelir. Bu ark sayesinde, parçalar erir. Seri tozaltı kaynak yöntemi aşağıdaki faydaları sağlar. 

a- Ergime gücü fazladır, 
b- Toz sarfiyatı azdır, 
c- Nüfuziyeti az olduğundan, ince sacların ve kaplı sacların kaynağı için uygundur. 
 

Dik pozisyonda alın alına getirilmiş sacların, aynı anda iki taraftan kaynağının mümkün olduğu kaynak yöntemidir. Böylece hızlı ve dengeli kaynak yapma imkanı olmaktadır. 
 

Bu usulde tel halindeki elektrotun yerini band halinde bir şerit elektrot almıştır. Şerit elektrot kullanarak tozaltı kaynak yöntemi ile yapılan dolgu kaynağı Avrupa Kaynak Endüstrisi tarafından kabul edilmiş ve özellikle nükleer ve kimya mühendisliği ile ilgili tesislerin çeşitli kısımlarındaki kaplama işlerinde iyi bir başarı göstermiştir. Kaynak bandı olarak en çok 0-5x60 mm veya 0-5x30 mm dikdörtgen kesitli şeritler kullanılır. Band elektrotla yapılan kaynakta, tel elektrotlarla yapılan kaynakta olduğu gibi aynı fiziksel ve metalürjik olaylar cereyan eder. Önerilen makale: mig kaynak firmaları hakkında detaylı bilgi almak için ilgili sayfayı ziyaret edebilirsiniz. Günümüzde, band elektrotla tozaltı kaynağının bütün kaplama boyunca devamlı yüksek alaşım göstermesi sağlanmıştır. Ayrıca şu avantajlar elde edilmektedir. 

a-) Ergime gücü yüksektir, 
b-) Nüfuziyet azdır, 
c-) Dikişte gözenek azdır, 
d-) Yüksek bir ekonomi sağlanır. 

Bu tip kaynak 450 mm çaptan itibaren tüp yüzeyleri ile büyük kapların düz ve eğri yüzeylerinin kaplanmasında kullanılmaktadır. Teknik olarak tel ile yapılan tozaltı kaynağına çok benzerdir. Doğru akım arkı, kaynak bölgesine düzenli bir şekilde gönderilen band elektrotla yüzeyi kaplanan ana metal arasında oluşturulur. Kontrol edilebilen bir ark boyu elde edebilmek için genellikle sabit gerilimli bir doğru akım kaynağı kullanılır. 

Tozaltı Ark Kaynağının Sıcak Tel Metotları

Sıcak telli tozaltı ark kaynağı, klasik tek tel yöntemine benzemekle beraber, birden fazla tel ile yapılan (paralel, seri, tandem) sistemlerin birçok özelliğini taşır. Birden fazla ve klasik tek tel seviyeleri kadar çok biriktirme hızlarında sağlam kaynaklar, sadece tek tel arkta olduğu gibi, hemen hemen eşit bir ısı girişinde mükemmel yan yüzey ergitmesi ile yapılır. Kaynak banyosunu kaplayan cüruf boyunca, tel güvenilir bir şekilde beslenemediği için sıcak tel, ark telinin önündedir.